Tajemnica adwokacka mniej chroniona
Tajemnica adwokacka nie chroni w prawie unijnym korespondencji między przedsiębiorstwem a zatrudnionym w niej adwokatem.
Europejski Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że tajemnica zawodowa nie chroni komunikacji między prawnikami wewnętrznymi a przedsiębiorstwem w toku kontroli antymonopolowej prowadzonej przez Komisję Europejską. W wyroku w sprawie C-550/07 P Akzo Nobel trybunał w składzie wielkiej izby oddalił odwołanie wniesione przez przedsiębiorców od wyroku sądu I instancji i uznał za zgodne z prawem działania komisji, która w toku kontroli zajęła korespondencję między przedsiębiorstwem i zatrudnionym przez niego adwokatem. Adwokat wpisany był na holenderską listę adwokacką i zgodnie z tamtejszym prawem zatrudniony przez przedsiębiorcę na umowę o pracę.
Etat wyklucza niezależność
Trybunał stwierdził, że mimo pewnych zmian w prawie państw członkowskich aktualne pozostają tezy zawarte w wyroku z 18 maja 1982 r., w sprawie 155/79, AM&S. W tym wyroku trybunał stwierdził, że tajemnica komunikacji z prawnikiem jest zasadą ogólną prawa unijnego jako zasada wspólna porządkom prawnym państw członkowskich. Trybunał zauważył jednak, że zakres i kryteria tej tajemnicy różnią się w zależności od państwa.
W sprawie AM&S trybunał orzekł, że komunikacja z prawnikiem podlega ochronie pod dwoma warunkami:
odbywa się w ramach (w celu i interesie) prawa do obrony i
pochodzi od niezależnego prawnika.
Wobec zaistniałych wątpliwości w sprawie Akzo Nobel trybunał wyjaśnił, że podległość w ramach umowy o pracę z definicji wyklucza niezależność prawnika od pracodawcy. Tak więc nie podlega ochronie komunikacja z prawnikiem zatrudnionym przez samego przedsiębiorcę albo innego przedsiębiorcę z grupy.
Wymóg niezależności
Podobnie jak w Polsce, w Holandii niezależność prawników zatrudnionych przez przedsiębiorstwo na umowę o pracę chroni ustawa. W Polsce możliwość takiego zatrudnienia dotyczy radców prawnych, a w Holandii adwokatów. W prawie holenderskim prawnik wewnętrzny jest zwolniony od wykonywania poleceń pracodawcy odnośnie do doradztwa prawnego. Jak stwierdziła jednak w sprawie Akzo Nobel rzecznik generalny Juliane Kokott, której stanowisko przyjął trybunał, ustawa i umowa o pracę nie gwarantują faktycznej niezależności. Przesądzają o tym zwłaszcza zależność ekonomiczna i często osobista identyfikacja z pracodawcą. Według opinii rzecznika generalnego prawnicy wewnętrzni mniej skutecznie mogą przeciwdziałać konfliktom interesów między etyką zawodową a interesem klienta. Istnieje zatem ryzyko, że mogliby być wykorzystywani do ukrywania materiałów dokumentujących zakazane działania.
Inny argument za wymogiem niezależności, sformułowany przez trybunał już w sprawie AM&S, dotyczy celu ochrony tajemnicy komunikacji z prawnikiem. Trybunał wyjaśnił, że poufność komunikacji z prawnikiem służy temu, by każdy mógł bez przeszkód poradzić się prawnika, którego zawód obejmuje udzielanie niezależnych porad prawnych wszystkim, którzy tego potrzebują. Prawnik taki musi być niezależny, ponieważ jest współpracownikiem wymiaru sprawiedliwości.
Wydaje się jednak, że racją tajemnicy zawodowej prawników jest nie tylko interes wymiaru sprawiedliwości, ale też niezależny od niego interes ludzi i osób prawnych. Prawo do obrony realizuje oba interesy. Prawo to wymaga nie tylko dostępu do informacji o stanie prawnym, ale też i do argumentów broniących stanowiska klienta. Szczególnie w prawie konkurencji, gdzie skutkiem postępowania administracyjnego może być nałożenie kar, ważna jest rola prawnika polegająca na formułowaniu w kategoriach prawnych punktu widzenia i racji klienta.
Trudno również wskazać, dlaczego w tym właśnie przypadku Unia miałaby przyjmować najniższy wspólny mianownik ochrony tajemnicy prawniczej. Wydaje się, że idea integracji zakłada raczej postęp niż regres w dziedzinie ochrony praw podstawowych, do których zalicza się prawo do obrony. Tymczasem zgodnie z wyrokiem trybunału nawet w tych państwach, gdzie prawnicy wewnętrzni przedsiębiorstwa korzystają z ochrony tajemnicy zawodowej, przy stosowaniu prawa Unii zostaną tej ochrony pozbawieni.
Konsekwencje wyroku
Wyrok trybunału przecina kontrowersje co do zakresu ochrony komunikacji z prawnikiem. Z drugiej strony budzi wątpliwości z punktu widzenia prawa do obrony i pomocy prawnej oraz prawa do rzetelnego procesu.
Trybunał wyraźnie zaznaczył, że rozstrzygnięcie dotyczy jednakowo wszystkich krajów Unii. Komunikacja z prawnikami wewnętrznymi nie podlega ochronie w przypadku wykonywania przez komisję jej uprawnień kontrolnych w dziedzinie prawa konkurencji. W moim przekonaniu wyrok odnosi się więc również do radców prawnych (i innych prawników) zatrudnionych na umowę o pracę przez polskich przedsiębiorców.
Orzeczenie nie ma natomiast bezpośrednich skutków dla zakresu ochrony tajemnicy zawodowej prawników w postępowaniach przed krajowymi organami administracji, w tym polskim Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Prawdopodobnym skutkiem wyroku będzie częstsze korzystanie z zewnętrznych usług prawnych. Oprócz tego można się spodziewać spadku liczby opinii pisemnych wydawanych przez prawników wewnętrznych i zastąpienia ich niepozostawiającymi dokumentacji wyjaśnieniami ustnymi.
Europejski Trybunał Sprawiedliwości, sprawa Akzo Nobel, sygn. C-550/07 P.
Ważne!
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu dotyczy nie tylko adwokatów, lecz także radców prawnych zatrudnionych na umowę o pracę przez polskich przedsiębiorców
źródło: gazetaprawna.pl
Adwokat Olsztyn Adwokat poświadczy odpisy dokumentowNowe prawo 2010 - Poświadczona przez adwokata kopia dokumentu i uwierzytelniony przez niego odpis pełnomocnictwa będą miały moc urzędowego dokumentu. Sąd, w razie wątpliwości, będzie mógł zażądać oryginału.
czytaj dalej..."Przyznanie adwokata z urzędu nie zależy od majątku strony"Trzy pytania do EWELINY SĘKIEWICZ, prawnika w Departamencie Postępowań Sądowych i Arbitrażowych kancelarii FKA Furtek Komosa Aleksandrowicz - O ustanowienie pełnomocnika z urzędu może ubiegać się teraz także ta osoba, która nie została zwolniona przez sąd z kosztów sądowych. Warunkiem jest złożenie oświadczenia, że nie jest w stanie bez uszczerbku koniecznego utrzymania siebie i rodziny ponieść kosztów wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego.
czytaj dalej...Aplikanci bez kancelarii, rząd nie widzi problemuOsoby, które zdały egzamin na jedną z aplikacji, mają problem ze znalezieniem patrona. Praktyczne przygotowanie do zawodu adwokata, radcy prawnego i notariusza stało się fikcją. Resort sprawiedliwości liczy na to, że nie wszyscy będą w tym roku starać się o wpis na listę.
czytaj dalej...Pijani rowerzyści nie pójdą za kratkiPijani rowerzyści nie pójdą za kratki
17 października Prezydent podpisał obszerną zmianę Kodeksu postępowania karnego oraz innych ustaw wprowadzającą zmiany w zakresie
przepisów dotyczących nietrzeźwych rowerzystów, czy także udziału radców prawnych w procesie karnym.
Zmianie ulegną przepisy dotyczące udziału radców prawnych w sprawach karnych. Do tej pory obrońcą w postępowaniu karnym bądź
karnym skarbowym mógł być tylko adwokat, teraz w charakterze obrońcy będzie mógł wystąpić także radca prawny, o ile nie pozostaje
w stosunku pracy (nie dotyczy to pracowników naukowych).
Najgłośniejszą z omawianych zmian jest na pewno zmiana przepisów dotyczących prowadzenia w stanie nietrzeźwości pojazdu innego
niż mechaniczny, a więc np. roweru. Dotychczas prowadzący taki pojazd karany był za przestępstwo, teraz będzie to tylko wykroczenie.
Do tej pory prowadzenie w stanie nietrzeźwości np. roweru karane było ograniczeniem pozbawienia wolności, grzywną bądź pozbawieniem
wolności do roku. Sądy w takich przypadkach obligatoryjnie orzekały także zakaz prowadzenia pojazdów, co prowadziło do sytuacji,
w której nietrzeźwy rowerzysta tracił prawo jazdy. Praktyka pokazała jednak, że takie kary nie były skuteczne. Pomysłodawcy
zmian zauważyli także, że surowe kary są nieproporcjonalne w stosunku do zagrożenia, jakie wywołuje pijany rowerzysta. Kierowanie
pojazdem innym niż mechaniczny w stanie nietrzeźwości po wejściu w życie opisywanych zmian będzie wykroczeniem, za które będzie
groziła jedynie kara aresztu od 5 do 30 dni, ograniczenie wolności trwające miesiąc oraz kara grzywny od 20 do 5000 zł. Sąd
będzie miał także możliwość orzec zakaz prowadzenia pojazdów od 6 miesięcy do 3 lat, nie będzie to jednak obligatoryjne.
Ustawa wejdzie w życie 1 lipca 2015 roku, niektóre jej przepisy zaczną obowiązywać jednak szybciej, bo już po 14 dniach od
dnia ogłoszenia albo z dniem 2 czerwca 2014 roku.
Opracowanie: Łukasz Jezierski, RPE WK
Źródło:
www.prezydent.pl, stan z dnia 25 października 2013 r.
Data publikacji:
25 października 2013 r.
czytaj dalej...Andrzej Zwara nowym prezesem Naczelnej Rady AdwokackiejO czytelne sposoby sprawdzania wiedzy w czasie aplikacji i odbudowę instytucji adwokata patrona zaapelował podczas Krajowego Zjazdu Adwokatury minister sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski.
czytaj dalej...Dziś łatwiej zostać adwokatem niż dwadzieścia lat temuKancelarie specjalizują się obecnie w wąskich dziedzinach prawa, a absolwenci wydziałów prawniczych zdają egzaminy na aplikacje bez limitu miejsc. Chociaż mamy więcej prawników, to rozwiązanie sporów sądowych utrudniają coraz bardziej zawiłe procedury.
czytaj dalej...Magister prawa będzie mógł prowadzić sprawę przed sądemPo pięciu latach świadczenia usług prawniczych i zdanym egzaminie drugiego stopnia osoby bez ukończonej aplikacji będą mogły zostać adwokatem przewiduje projekt ustawy o egzaminach prawniczych, którym dziś zajmie się rząd.
czytaj dalej...Komentarz redakcji: Przypadek rejenta B.Od dzisiaj notariusze podobnie jak adwokaci i radcy prawni mogą świadczyć swoje usługi bez pobierania wynagrodzenia od osób, których nie stać na ponoszenie kosztów czynności notarialnych.
czytaj dalej...Nowy kodeks etyki adwokatów: nie wolno powoływać się na znajomościAdwokat nie może składać nieproszonych wizyt, dokonywać nieumówionych rozmów telefonicznych czy przesyłać niezamówionej korespondencji.
czytaj dalej...MS: sądownictwo dyscyplinarne zawodów prawniczych wymaga zmianOrganizacja sądownictwa dyscyplinarnego w zawodach prawniczych, m.in. adwokatów i radców prawnych wymaga zmian; zasadne byłoby przeniesienie jednej instancji tych postępowań do sądów powszechnych - uważa wiceminister sprawiedliwości Michał Królikowski.
czytaj dalej..."Niepotrzebna jest zgoda spółdzielni na wynajem lokalu"TRZY PYTANIA DO Przemysława Maciaka, adwokata i partnera zarządzającego Sójka & Maciak Adwokaci - Podstawową korzyścią płynącą z przekształcenia hipotecznego jest to, że osoba staje się formalnym właścicielem lokalu, w którym mieszka, i jako właściciel ma większą swobodę w dysponowaniu nim. Nie musi m.in. prosić o zgodę spółdzielni na wynajęcie mieszkania, z którym związana jest zmiana przeznaczenia lub sposobu korzystania z lokalu.
czytaj dalej...Ponad 800 adwokatów i aplikantów udzieli darmowej pomocy prawnejPonad 800 adwokatów i aplikantów adwokackich będzie w najbliższą sobotę udzielać porad prawnych pro bono w 181 miejscowościach całego kraju. Adwokatura po raz drugi organizuje ogólnopolski dzień bezpłatnych porad prawnych. W porównaniu z poprzednią, wiosenną akcją, zwiększyła się liczba prawników, którzy będą dyżurować w swoich kancelariach.
czytaj dalej...Aplikacje ruszają bez programu szkoleńAdwokaci i radcowie prawni chcą, by aplikanci uczestniczyli w praktykach sądowych. Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury nie zawarła porozumienia z samorządami. Praktyki sądowe nadal będą obowiązkowe dla osób odbywających aplikację notarialną.
czytaj dalej...Brak wydziałów rodzinnych opóźni rozstrzyganie sporówKuratorzy i adwokaci są przeciwko likwidacji sądownictwa rodzinnego. W wyspecjalizowanych wydziałach sprawy rodzinne są rozpoznawane szybciej. Procesy dotyczące rodziny powinny toczyć się przed jednym sądem.
czytaj dalej...Nie będzie podziału na radców prawnych i adwokatówResort sprawiedliwości chce jednego zawodu prawniczego nowej adwokatury.
czytaj dalej...Kazimierz Barczyk i Krystyna Pawłowicz kandydatami na sędziego TKKazimierz Barczyk - sędzia Trybunału Stanu, b. poseł, krakowski samorządowiec i adwokat to kandydat PO do Trybunału Konstytucyjnego. PiS chce zgłosić sędzię TS prof. Krystynę Pawłowicz. SLD nikogo nie zgłosi, bo uznało, że ich kandydat nie przejdzie w głosowaniu. PSL poprze rekomendowanego przez PO Barczyka.
czytaj dalej...Adwokaci będą współpracować z radcami nad reformą zawodów prawniczychAdwokaci będą współpracować z radcami prawnymi w przygotowaniu nowego projektu reformy zawodów prawniczych - to decyzja zakończonego dziś Nadzwyczajnego Zjazdu Adwokatury. Są oni przeciw łączeniu się z radcami prawnymi wbrew woli obu samorządów zawodowych.
czytaj dalej...Tylko 9-letni staż pracy zapewni sędziom stan spoczynku?Minister sprawiedliwości Jarosław Gowin chce, żeby prawo do sędziowskiej emerytury nie przysługiwało adwokatom ani radcom prawnym, którzy tuż przed zakończeniem kariery zostają sędziami – ujawnia „Rzeczpospolita”.
czytaj dalej...Rzecznik patentowy będzie mógł otworzyć kancelarię z adwokatemDoradcy podatkowi będą mogli wchodzić w spółki z adwokatami, radcami prawnymi i biegłymi rewidentami. Takie same możliwości będą mieli rzecznicy patentowi.
czytaj dalej...Drobne błędy nie pozbawią przedsiębiorcy prawa do sąduSąd wezwie przedsiębiorcę do uiszczenia opłaty, zanim odrzuci jego pismo procesowe. W przypadku pomyłki adwokata lub radcy prawnego przedsiębiorca będzie mógł uzupełnić braki. Polskie sądy będą mogły bezpośrednio uznawać orzeczenia zagranicznego organu.
czytaj dalej...Bezpłatna pomoc prawna dla bliskich ofiar katastrofy pod SmoleńskiemSamorządy adwokatów, radców prawnych i notariuszy udzielą nieodpłatnej pomocy prawnej rodzinom ofiar katastrofy lotniczej prezydenckiego samolotu pod Smoleńskiem. O współpracę odnośnie udzielania tej pomocy do samorządów zwrócił się resort sprawiedliwości.
czytaj dalej...Komentarz redakcji: Prawnik dla ubogichNiejeden adwokat narzeka, że jego klient z urzędu jeździ na narty do Szwajcarii lub Austrii. Aby tego uniknąć w przyszłości, powstaną specjalne ośrodki, gdzie urzędnicy na etatach będą kontrolować, czy przydział darmowego prawnika jest uzasadniony.
czytaj dalej...Sąd wezwie do uzupełnienia wadliwego wniosku o ogłoszenie upadłościWniosek o ogłoszenie upadłości nie będzie mógł zostać zwrócony w przypadku braków, bez wezwania do ich uzupełnienia. Dotyczy to wnioskodawców, którzy nie są reprezentowani przez adwokata lub radcę.
czytaj dalej...Jak ubiegać się o pełnomocnika z urzęduAdwokata lub radcę prawnego sąd może przyznać osobie zwolnionej w całości lub części od kosztów sądowych. Prawo do uzyskania pełnomocnika z urzędu przysługuje również stronie, która takiego zwolnienia nie otrzymała.
czytaj dalej...BEZPŁATNE SZKOLENIE – Planowane zmiany w podatkach od 1 stycznia 2014 rokuFirma szkoleniowa LOFT Consulting wraz z Kancelarią „Gach, Hulist, Mizińska, Wawer – Adwokaci i Radcowie Prawni” mają zaszczyt zaprosić Państwa na cykl szkoleń „Przedsiębiorca i prawo” w ramach, którego będą poruszane istotne dla przedsiębiorców zagadnienia prawne i podatkowe. Zapraszamy na inauguracyjne – bezpłatne szkolenie 18 września 2013 r. Planowane zmiany w podatkach od 1 [...]
czytaj dalej...