SN: Choć pouczenie o apelacji błędne, termin do jej złożenia ucieka
Sąd musi pouczyć osobę niemającą adwokata o możliwości, terminie i sposobie zaskarżenia wyroku. Ale nawet jeśli tego nie zrobi albo pouczy błędnie, termin do zaskarżenie biegnie tak samo, jak przy pouczeniu prawidłowym - uznał we wtorek Sąd Najwyższy.
Sąd Najwyższy (SN) podjął taką uchwałę w składzie szczególnym, bo połączonych Izb: Cywilnej oraz Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych. Jest ona odpowiedzią na pytanie prawne pierwszego prezesa SN.
Pierwszy prezes SN chciał wyjaśnienia, czy jeśli strona postępowania nie ma fachowego pełnomocnika, to brak pouczenia lub błędne pouczenie przez sąd o dopuszczalności, terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia powoduje, że termin ten w ogóle nie rozpoczyna biegu. Słowem, czy można kwestionować werdykt bez względu na czas, jaki upłynął od jego wydania.
Powodem postawienia tego pytania były rozbieżności w orzecznictwie samego Sądu Najwyższego
Środki zaskarżenia w sprawach cywilnych to przede wszystkim apelacja, zażalenie (na postanowienia o charakterze proceduralnym), skarga kasacyjna od orzeczeń wydanych w II instancji, zarzuty od nakazu zapłaty wydanego w I instancji w postępowaniu nakazowym, sprzeciw od nakazu zapłaty wydanego w I instancji w postępowaniu upominawczym, sprzeciw od wyroku zaocznego.
Pouczeń dotyczy sporo przepisów kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.). Niektóre wskazują szczegółowo, co pouczenie ma zawierać. Do najważniejszych z nich należy art. 327 (k.p.c.) Nakazuje on, by sąd udzielił wskazówek stronie działającej bez adwokata, radcy prawnego, rzecznika patentowego, a obecnej przy ogłaszaniu wyroku. Sąd powinien pouczyć stronę o sposobie i terminie wniesienia środka zaskarżenia. Gdy dany środek może wnieść tylko fachowy pełnomocnik (np. skargę kasacyjną), sąd musi pouczyć również i o tym.
Powstało pytanie co w sytuacji, gdy sąd tego nie zrobił albo pouczenie było błędne lub niepełne (np. brak było informacji o obowiązku wniesienia opłaty sądowej). Pytanie to jest istotne zwłaszcza, gdy z tego powodu strona nie zaskarżyła niekorzystnego dla niej werdyktu, albo środek zaskarżenia wniosła po terminie.
Nie było co do tego zgody także w SN, a chodzi tu o kwestie fundamentalne: zasadę zaufania obywatela do państwa i jego organów oraz konstytucyjne prawo do sądu.
W uchwale z 16 maja 2007 r. (sygn. III CZP 34/07) SN stwierdził, że brak pouczenia lub błędne pouczenie nie uzasadnia rozpatrzenia środka zaskarżenia złożonego po terminie. Stanowi jednak niewątpliwie podstawę do uwzględnienia wniosku strony o przywrócenie terminu do jego wniesienia.
Podobne stanowisko zajął SN w wielu innych orzeczeniach. Przemawia za nim głównie fakt, że terminy do zaskarżania orzeczeń sądowych mają bezpośrednie oparcie w ustawie (w k.p.c.) i rozpoczynają swój bieg automatycznie.
Jednak są także orzeczenia, w których SN zaprezentował odmienny pogląd
W uzasadnieniu jednego z nich stwierdził wręcz, że jeśli na posiedzeniu niejawnym sąd wydał postanowienia kończące postępowanie i nie pouczył strony o możliwości, terminie i sposobie jego zaskarżenia (chodziło o kasację), to termin do zaskarżenia w ogóle nie rozpoczyna biegu. Słowem sąd musi rozpatrzyć środek zaskarżenia bez względu na to, jaki czas upłynął od wydania kwestionowanego werdyktu (postanowienie SN z 15 maja 1997 r., sygn. I PZ 18/97).
Ta linia orzecznicza ma zakotwiczenie w uchwale z 6 marca 1972 r. (sygn. III CZP 27/71) podjętej w składzie połączonych Izb: Cywilnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. SN uznał w niej m.in., że jeśli pouczenie było błędne, środek odwoławczy nie może być odrzucony z powodu wniesienia go po terminie.
Z poglądem tym nie zgodzili się sędziowie obu Izb we wtorkowej uchwale (sygn. III CZP 38/11). Sąd Najwyższy zdecydował w niej, że brak pouczenia lub błędne pouczenie strony (uczestnika) postępowania działającego bez fachowego pełnomocnika o dopuszczalności, terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia nie ma wpływu na rozpoczęcie biegu terminu do wniesienia tego środka.
Takie uchybienie sądu będzie natomiast niewątpliwe podstawą do przywrócenia tego terminu.
źródło: gazetaprawna.pl
Adwokat Olsztyn Adwokaci o śmierci prezes NRA: to wielka strataByła jedną z niewielu osób, które łączyły w sobie niesamowite umiejętności, talent i pracowitość z pokładami sympatii, serdeczności i cywilnej odwagi - wspomina prezes NRA, Joannę Agacką-Indecką, jej przyjaciel i współpracownik, adwokat Szymon Byczko.
czytaj dalej...Prezydium adwokatury chce wyjaśnienia sprawy podsłuchiwania adwokatówAdwokatura oczekuje "szybkiego, wyczerpującego i wiarygodnego wyjaśnienia" sprawy podsłuchiwania rozmów obrońców z ich klientami. Nie negując potrzeby stosowania podsłuchów wobec konkretnych podejrzanych, prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej przestrzega przed nadużywaniem tych środków operacyjnych.
czytaj dalej...Rzecznik patentowy w jednej spółce z adwokatemRzecznicy patentowi będą mogli prowadzić kancelarie we wszystkich dopuszczalnych prawem formach, w tym również w spółce komandytowo-akcyjnej i spółce akcyjnej.
czytaj dalej...Za kasy fiskalne adwokatów zapłaci klientObowiązkowe posiadanie kas fiskalnych przez adwokatów nie doprowadzi do rewolucji w funkcjonowaniu kancelarii prawnych. Największym przegranym będzie klient, który poniesie dodatkowe koszty.
czytaj dalej...Pijani rowerzyści nie pójdą za kratkiPijani rowerzyści nie pójdą za kratki
17 października Prezydent podpisał obszerną zmianę Kodeksu postępowania karnego oraz innych ustaw wprowadzającą zmiany w zakresie
przepisów dotyczących nietrzeźwych rowerzystów, czy także udziału radców prawnych w procesie karnym.
Zmianie ulegną przepisy dotyczące udziału radców prawnych w sprawach karnych. Do tej pory obrońcą w postępowaniu karnym bądź
karnym skarbowym mógł być tylko adwokat, teraz w charakterze obrońcy będzie mógł wystąpić także radca prawny, o ile nie pozostaje
w stosunku pracy (nie dotyczy to pracowników naukowych).
Najgłośniejszą z omawianych zmian jest na pewno zmiana przepisów dotyczących prowadzenia w stanie nietrzeźwości pojazdu innego
niż mechaniczny, a więc np. roweru. Dotychczas prowadzący taki pojazd karany był za przestępstwo, teraz będzie to tylko wykroczenie.
Do tej pory prowadzenie w stanie nietrzeźwości np. roweru karane było ograniczeniem pozbawienia wolności, grzywną bądź pozbawieniem
wolności do roku. Sądy w takich przypadkach obligatoryjnie orzekały także zakaz prowadzenia pojazdów, co prowadziło do sytuacji,
w której nietrzeźwy rowerzysta tracił prawo jazdy. Praktyka pokazała jednak, że takie kary nie były skuteczne. Pomysłodawcy
zmian zauważyli także, że surowe kary są nieproporcjonalne w stosunku do zagrożenia, jakie wywołuje pijany rowerzysta. Kierowanie
pojazdem innym niż mechaniczny w stanie nietrzeźwości po wejściu w życie opisywanych zmian będzie wykroczeniem, za które będzie
groziła jedynie kara aresztu od 5 do 30 dni, ograniczenie wolności trwające miesiąc oraz kara grzywny od 20 do 5000 zł. Sąd
będzie miał także możliwość orzec zakaz prowadzenia pojazdów od 6 miesięcy do 3 lat, nie będzie to jednak obligatoryjne.
Ustawa wejdzie w życie 1 lipca 2015 roku, niektóre jej przepisy zaczną obowiązywać jednak szybciej, bo już po 14 dniach od
dnia ogłoszenia albo z dniem 2 czerwca 2014 roku.
Opracowanie: Łukasz Jezierski, RPE WK
Źródło:
www.prezydent.pl, stan z dnia 25 października 2013 r.
Data publikacji:
25 października 2013 r.
czytaj dalej...Stępień: Trybunał Stanu jako figura retoryczna, czyli czym najłatwiej postraszyć przeciwnika politycznegoKilka lat temu pewien adwokat w bezpośredniej rozmowie ze mną, wówczas sędzią Trybunału Konstytucyjnego, chcąc podkreślić wagę instytucji, którą reprezentowałem, przypisał mnie... Trybunałowi Stanu.
czytaj dalej..."Trudno uzyskać odszkodowanie za wstrzymanie działania rejestrów"Rozmawiamy z Andrzejem Ceglarskim, adwokatem z kancelarii Mamiński & Wspólnicy - Wczoraj (7 czerwca) w Centralnej Informacji znów wstrzymano wydawania odpisów ksiąg wieczystych i KRS. Czy może to uzasadniać odpowiedzialność odszkodowawczą ?
czytaj dalej...Tylko trzy dni na przystąpienie do postępowania odwoławczegoTRZY PYTANIA DO... JANA ROLIŃSKIEGO, adwokata, partnera w zespole prawa zamówień publicznych kancelarii WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr - Rząd przyjął projekt zmian w dużej nowelizacji prawa o zamówieniach publicznych. Co zmieni się w zasadach przystąpienia wykonawcy do postępowania odwoławczego w porównaniu ze stanem obecnym?
czytaj dalej...Tylko 9-letni staż pracy zapewni sędziom stan spoczynku?Minister sprawiedliwości Jarosław Gowin chce, żeby prawo do sędziowskiej emerytury nie przysługiwało adwokatom ani radcom prawnym, którzy tuż przed zakończeniem kariery zostają sędziami – ujawnia „Rzeczpospolita”.
czytaj dalej..."Skargę na adwokata wyślemy przez internet"MONIKA STRUS-WOŁOS o reformie adwokatury - Jesteśmy ostatnim krajem Unii Europejskiej, który nie ma jeszcze ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej. Uważamy, że jej uchwalenie powinno być priorytetem.
czytaj dalej...Jak ustalić wynagrodzenie za słupy na działceTrzy pytania do DOMINIKA SOŁTYSIAKA, adwokata w BSJP Taylor Wessing - Co mogą zrobić właściciele gruntów, na których znajdują się słupy energetyczne, aby otrzymywać wynagrodzenie?
czytaj dalej...Adwokat uwierzytelni odpisy dokumentów dołączonych do akt sprawyNie tylko notariusze będą mieli prawo do poświadczania kopii dokumentów. Uprawnienia otrzymają też adwokaci, radcowie prawni, rzecznicy patentowi i doradcy podatkowi.
czytaj dalej...Uciekająca reklama narusza prawoTrzy pytania do KATARZYNY GŁOWACKIEJ, radcy prawnego z kancelarii Gardocki i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni - Czy promocyjne banery zamieszczane w internecie, których nie można zamknąć, są zgodne z prawem?
czytaj dalej...Podpis elektroniczny przyspieszy kontakt z sądemAdwokaci, radcowie prawni oraz prokuratorzy, jeśli chcą brać udział w elektronicznym postępowaniu upominawczym, będą musieli komunikować się z sądem, korzystając z bezpiecznego podpisu elektronicznego.
czytaj dalej...Poseł PO chce zrównać w roli pełnomocników absolwentów prawa z adwokatamiPoseł PO Jacek Żalek przygotowuje projekt ustawy o świadczeniu czynności prawnych, która umożliwia - w sprawach cywilnych - absolwentom studiów prawniczych występowanie w roli pełnomocników stron na równi z adwokatami lub radcami.
czytaj dalej...Mniej prawników decyduje się na zawód sędziegoCoraz mniej prokuratorów i adwokatów decyduje się na zawód sędziego. Najwięcej osób rekrutuje się do tego zawodu spośród referendarzy i asystentów. Likwidacja asesury zmniejsza kompetencja przyszłych sędziów.
czytaj dalej...Kiedy i jak można wystąpić o przyznanie obrońcy z urzęduPodejrzani i oskarżeni, którzy należycie udokumentują swoją złą sytuację materialną, mogą otrzymać adwokata z urzędu. W tym celu muszą złożyć wniosek do prezesa sądu właściwego do rozpoznania sprawy. Obrońca z urzędu przysługuje również, gdy sąd uzna to za niezbędne ze względu na okoliczności utrudniające obronę
czytaj dalej...Coraz większa liczba skarg na adwokatów i radcówW ocenie prawników - adwokatów i radców prawnych - zwiększa się liczba skarg składanych w samorządach zawodowych na przedstawicieli tych profesji. Wzrost ten, ich zdaniem, należy jednak wiązać ze zwiększeniem liczebności obu zawodów i lepszą świadomością prawną społeczeństwa.
czytaj dalej...Kierowca pozwał zarządcę autostrady A-4 Katowice-KrakówAdwokat Mariusz Fras złożył w poniedziałek w katowickim sądzie pozew o naruszenie dóbr osobistych przez Stalexport Autostradę Małopolską SA (SAM) - firmę zarządzającą odcinkiem autostrady A-4 z Katowic do Krakowa.
czytaj dalej...Rząd: postępowania dyscyplinarne notariuszy będą jawneRząd chce, by postępowania dyscyplinarne notariuszy były z zasady jawne, tak jak dyscyplinarki sędziów, adwokatów i radców prawnych. Wszystkie kluby parlamentarne poparły w środę w Sejmie ten projekt nowelizacji ustawy o notariacie. Przeciw są sami notariusze.
czytaj dalej...Magister prawa wyręczy przed sądem adwokataParlamentarzyści proponują, by prawnicy spoza korporacji reprezentowali strony przed sądami. Absolwenci prawa mają tylko przygotowanie teoretyczne twierdzą adwokaci i radcowie. Za błędy pełnomocników klient mógłby dochodzić odszkodowania z obowiązkowego OC.
czytaj dalej...Zwara: Poczekajmy na orzeczenie sądu dyscyplinarnegoPowiernictwo jest dopuszczalną formą działania adwokata w ramach jego praktyki zawodowej i nie można tego nazywać firmanctwem.
czytaj dalej...Połączenie adwokatów i radców prawnych: różnic mniej, ale do jedności dalekoZmniejsza się pole rozbieżności między adwokatami i radcami prawnymi na temat połączenia zawodów. Samorządy pozostają jednak przy swoich zdaniach w sprawach zasadniczych, dotyczących zakazu wykonywania pracy na etacie i występowania radców przed sądami w sprawach karnych.
czytaj dalej...Rzecznik patentowy będzie mógł otworzyć kancelarię z adwokatemDoradcy podatkowi będą mogli wchodzić w spółki z adwokatami, radcami prawnymi i biegłymi rewidentami. Takie same możliwości będą mieli rzecznicy patentowi.
czytaj dalej...Komisja Kodyfikacyjna zajmie się proponowaną przez adwokatów nowelizacją kodeksu spółek handlowychKomisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego zajmie się proponowaną przez adwokatów nowelizacją kodeksu spółek handlowych.
czytaj dalej...