SN: Choć pouczenie o apelacji błędne, termin do jej złożenia ucieka
Sąd musi pouczyć osobę niemającą adwokata o możliwości, terminie i sposobie zaskarżenia wyroku. Ale nawet jeśli tego nie zrobi albo pouczy błędnie, termin do zaskarżenie biegnie tak samo, jak przy pouczeniu prawidłowym - uznał we wtorek Sąd Najwyższy.
Sąd Najwyższy (SN) podjął taką uchwałę w składzie szczególnym, bo połączonych Izb: Cywilnej oraz Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych. Jest ona odpowiedzią na pytanie prawne pierwszego prezesa SN.
Pierwszy prezes SN chciał wyjaśnienia, czy jeśli strona postępowania nie ma fachowego pełnomocnika, to brak pouczenia lub błędne pouczenie przez sąd o dopuszczalności, terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia powoduje, że termin ten w ogóle nie rozpoczyna biegu. Słowem, czy można kwestionować werdykt bez względu na czas, jaki upłynął od jego wydania.
Powodem postawienia tego pytania były rozbieżności w orzecznictwie samego Sądu Najwyższego
Środki zaskarżenia w sprawach cywilnych to przede wszystkim apelacja, zażalenie (na postanowienia o charakterze proceduralnym), skarga kasacyjna od orzeczeń wydanych w II instancji, zarzuty od nakazu zapłaty wydanego w I instancji w postępowaniu nakazowym, sprzeciw od nakazu zapłaty wydanego w I instancji w postępowaniu upominawczym, sprzeciw od wyroku zaocznego.
Pouczeń dotyczy sporo przepisów kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.). Niektóre wskazują szczegółowo, co pouczenie ma zawierać. Do najważniejszych z nich należy art. 327 (k.p.c.) Nakazuje on, by sąd udzielił wskazówek stronie działającej bez adwokata, radcy prawnego, rzecznika patentowego, a obecnej przy ogłaszaniu wyroku. Sąd powinien pouczyć stronę o sposobie i terminie wniesienia środka zaskarżenia. Gdy dany środek może wnieść tylko fachowy pełnomocnik (np. skargę kasacyjną), sąd musi pouczyć również i o tym.
Powstało pytanie co w sytuacji, gdy sąd tego nie zrobił albo pouczenie było błędne lub niepełne (np. brak było informacji o obowiązku wniesienia opłaty sądowej). Pytanie to jest istotne zwłaszcza, gdy z tego powodu strona nie zaskarżyła niekorzystnego dla niej werdyktu, albo środek zaskarżenia wniosła po terminie.
Nie było co do tego zgody także w SN, a chodzi tu o kwestie fundamentalne: zasadę zaufania obywatela do państwa i jego organów oraz konstytucyjne prawo do sądu.
W uchwale z 16 maja 2007 r. (sygn. III CZP 34/07) SN stwierdził, że brak pouczenia lub błędne pouczenie nie uzasadnia rozpatrzenia środka zaskarżenia złożonego po terminie. Stanowi jednak niewątpliwie podstawę do uwzględnienia wniosku strony o przywrócenie terminu do jego wniesienia.
Podobne stanowisko zajął SN w wielu innych orzeczeniach. Przemawia za nim głównie fakt, że terminy do zaskarżania orzeczeń sądowych mają bezpośrednie oparcie w ustawie (w k.p.c.) i rozpoczynają swój bieg automatycznie.
Jednak są także orzeczenia, w których SN zaprezentował odmienny pogląd
W uzasadnieniu jednego z nich stwierdził wręcz, że jeśli na posiedzeniu niejawnym sąd wydał postanowienia kończące postępowanie i nie pouczył strony o możliwości, terminie i sposobie jego zaskarżenia (chodziło o kasację), to termin do zaskarżenia w ogóle nie rozpoczyna biegu. Słowem sąd musi rozpatrzyć środek zaskarżenia bez względu na to, jaki czas upłynął od wydania kwestionowanego werdyktu (postanowienie SN z 15 maja 1997 r., sygn. I PZ 18/97).
Ta linia orzecznicza ma zakotwiczenie w uchwale z 6 marca 1972 r. (sygn. III CZP 27/71) podjętej w składzie połączonych Izb: Cywilnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. SN uznał w niej m.in., że jeśli pouczenie było błędne, środek odwoławczy nie może być odrzucony z powodu wniesienia go po terminie.
Z poglądem tym nie zgodzili się sędziowie obu Izb we wtorkowej uchwale (sygn. III CZP 38/11). Sąd Najwyższy zdecydował w niej, że brak pouczenia lub błędne pouczenie strony (uczestnika) postępowania działającego bez fachowego pełnomocnika o dopuszczalności, terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia nie ma wpływu na rozpoczęcie biegu terminu do wniesienia tego środka.
Takie uchybienie sądu będzie natomiast niewątpliwe podstawą do przywrócenia tego terminu.
źródło: gazetaprawna.pl
Adwokat Olsztyn "E-mailem też można wskazać przestępcę"Rozmawiamy z MACIEJEM GACĄ, adwokatem - Niezabezpieczenie dowodów przez policję w przypadku uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa jest niedopuszczalne.
czytaj dalej...Sejm znowelizował przepisy o adwokaturze i radcach prawnychZniesienie możliwości wszczynania z polecenia ministra sprawiedliwości postępowania przeciwko radcy prawnemu przed sądem dyscyplinarnym bez uprzedniego dochodzenia - taka regulacja znalazła się w uchwalonej w piątek nowelizacji prawa o adwokaturze i ustawy o radcach prawnych.
czytaj dalej...Zawody prawnicze: Dwa egzaminy na prawnikaPlatforma Obywatelska kończy prace nad ustawą o państwowych egzaminach prawniczych, która ma doprowadzić do otwarcia zawodów radcy prawnego i adwokata. Mający podobny cel projekt autorstwa PiS jest w trakcie prac sejmowych.
czytaj dalej...Palestra nie może się reklamowaćUmieszczanie na stronach internetowych informacji o pomocy prawnej świadczonej przez adwokata jest zgodne z kodeksem etyki adwokackiej.
czytaj dalej...Będą bezpłatne porady prawne dla powodzianAdwokaci z terenów objętych powodzią będą udzielać bezpłatnych porad prawnych dla osób dotkniętych tą klęską żywiołową - poinformowała w czwartek PAP Naczelna Rada Adwokacka.
czytaj dalej...Poseł PO chce zrównać w roli pełnomocników absolwentów prawa z adwokatamiPoseł PO Jacek Żalek przygotowuje projekt ustawy o świadczeniu czynności prawnych, która umożliwia - w sprawach cywilnych - absolwentom studiów prawniczych występowanie w roli pełnomocników stron na równi z adwokatami lub radcami.
czytaj dalej..."Pozwy zbiorowe obniżą koszty sądowych postępowań"Trzy pytania do RAFAŁA KOSA, partnera w Kancelarii Kubas, Kos, Gaertner Adwokaci spółka partnerska - Pozwy grupowe, wbrew wielu sceptykom, nie okazały się w Europie prawniczym narzędziem szantażu wobec przedsiębiorców. Przeprowadzone badania nie wykazały, by z powodu ich wprowadzenia spadła liczba bądź też skala inwestycji zagranicznych w innych państwach.
czytaj dalej...TK: odrzucenie odwołania bez wniesionej opłaty jest zgodnie z konstytucjąJeśli adwokat, radca prawny lub rzecznik patentowy nie opłacą wniosku złożonego w postępowaniu sądowym, sąd może ten wniosek odrzucić bez wezwania do uiszczenia opłaty i jest to zgodne z konstytucją - orzekł w poniedziałkowym wyroku Trybunał Konstytucyjny.
czytaj dalej...Prezydium adwokatury chce wyjaśnienia sprawy podsłuchiwania adwokatówAdwokatura oczekuje "szybkiego, wyczerpującego i wiarygodnego wyjaśnienia" sprawy podsłuchiwania rozmów obrońców z ich klientami. Nie negując potrzeby stosowania podsłuchów wobec konkretnych podejrzanych, prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej przestrzega przed nadużywaniem tych środków operacyjnych.
czytaj dalej...Kazimierz Barczyk i Krystyna Pawłowicz kandydatami na sędziego TKKazimierz Barczyk - sędzia Trybunału Stanu, b. poseł, krakowski samorządowiec i adwokat to kandydat PO do Trybunału Konstytucyjnego. PiS chce zgłosić sędzię TS prof. Krystynę Pawłowicz. SLD nikogo nie zgłosi, bo uznało, że ich kandydat nie przejdzie w głosowaniu. PSL poprze rekomendowanego przez PO Barczyka.
czytaj dalej...Kto odpowiada za treści umieszczane w portalach internetowychO odpowiedzialności w internecie rozmawiamy z Anną Kobylańską, adwokat w kancelarii CMS Cameron McKenna - Czy administrator ponosi odpowiedzialność za treści publikowane w internecie na stronach podlegających jego pieczy?
czytaj dalej...Aplikacja przygotowuje najlepiej do zawodu adwokataW Polsce na jednego prawnika przypada 1012 mieszkańców. W ciągu ostatnich pięciu lat liczba adwokatów wzrosła o jedną trzecią.
czytaj dalej...Kierowca pozwał zarządcę autostrady A-4 Katowice-KrakówAdwokat Mariusz Fras złożył w poniedziałek w katowickim sądzie pozew o naruszenie dóbr osobistych przez Stalexport Autostradę Małopolską SA (SAM) - firmę zarządzającą odcinkiem autostrady A-4 z Katowic do Krakowa.
czytaj dalej...O braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej trzeba zawiadomić stronę i sądNawet strona, która nie została zwolniona od kosztów sądowych będzie mogła domagać się ustanowienia adwokata lub radcy prawnego z urzędu. Gdyby pełnomocnik nie stwierdził podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej musi o tym na piśmie zawiadomić stronę i sąd.
czytaj dalej...BEZPŁATNE SZKOLENIE – Planowane zmiany w podatkach od 1 stycznia 2014 rokuFirma szkoleniowa LOFT Consulting wraz z Kancelarią „Gach, Hulist, Mizińska, Wawer – Adwokaci i Radcowie Prawni” mają zaszczyt zaprosić Państwa na cykl szkoleń „Przedsiębiorca i prawo” w ramach, którego będą poruszane istotne dla przedsiębiorców zagadnienia prawne i podatkowe. Zapraszamy na inauguracyjne – bezpłatne szkolenie 18 września 2013 r. Planowane zmiany w podatkach od 1 [...]
czytaj dalej...Odpowiedzialność dyscyplinarna adwokatów i radców prawnych: Mniej nadzoru ministerstwaZMIANA PRAWA - Minister sprawiedliwości zachowa wyłącznie kompetencję do wydania polecenia wszczęcia dochodzenia przeciwko konkretnemu adwokatowi, radcy prawnemu lub aplikantowi.
czytaj dalej...Jeśli firmy nie stać na adwokata, dostanie go z urzęduPrzedsiębiorca, który nie ma pieniędzy na wynagrodzenie adwokata albo radcy prawnego, może domagać się przyznania pełnomocnika do reprezentowania go przed sądem.
czytaj dalej...Za kasy fiskalne adwokatów zapłaci klientObowiązkowe posiadanie kas fiskalnych przez adwokatów nie doprowadzi do rewolucji w funkcjonowaniu kancelarii prawnych. Największym przegranym będzie klient, który poniesie dodatkowe koszty.
czytaj dalej...Coraz większa liczba skarg na adwokatów i radcówW ocenie prawników - adwokatów i radców prawnych - zwiększa się liczba skarg składanych w samorządach zawodowych na przedstawicieli tych profesji. Wzrost ten, ich zdaniem, należy jednak wiązać ze zwiększeniem liczebności obu zawodów i lepszą świadomością prawną społeczeństwa.
czytaj dalej...Adwokaci i radcowie też chcą być mediatoramiŚrodowisko prawnicze nie zgadza się na wyłączenie zawodowych prawników z postępowań mediacyjnych. Nie podoba się także pomysł wprowadzenia sztywnych stawek wynagrodzenia przysługującego mediatorom.
czytaj dalej...Jakie obowiązki mają organizatorzy imprez karnawałowychRozmawiamy z ELŻBIETĄ TRAPLE, adwokatem - Czy organizator zabawy karnawałowej musi zapłacić za odtwarzanie muzyki?
czytaj dalej...Powódź: Adwokaci radzą za darmo jak dochodzić swoich praw z ubezpieczycielamiPowodzianie walczą z ubezpieczalniami, które inaczej wyceniają szkody. I z procedurami, które są zbyt skomplikowane.
czytaj dalej...Adwokata w sądzie zastąpi zaufana osobaKomisja Kodyfikacyjna proponuje wprowadzenie przymusu adwokackiego w sądach okręgowych. Pełnomocnikiem w sądzie rejonowym mógłby być każdy, bez względu na wykształcenie. Ministerstwo Sprawiedliwości odcina się od tych propozycji Komisji Kodyfikacyjnej.
czytaj dalej...Dzień Bezpłatnych Porad Prawnych: 13 tys. osób skorzystało z pomocy adwokatówOkoło 13 tys. osób, m.in. w trudnej sytuacji materialnej i rodzinnej, skorzystało w sobotę z pomocy prawnej w ramach zorganizowanego po raz czwarty Dnia Bezpłatnych Porad Adwokackich - podała Naczelna Rada Adwokacka.
czytaj dalej...Resort sprawiedliwości podsumował prezydencjęZakończenie etapu prac nad projektami dyrektyw w sprawie ochrony ofiar przestępstw i prawa do adwokata oraz zainicjowanie tworzenia transgranicznej regulacji o e-handlu - to najważniejsze osiągnięcia polskiej prezydencji w obszarze wymiaru sprawiedliwości.
czytaj dalej...