Policjant nie powinien przysłuchiwać się rozmowie adwokata z zatrzymanym
Ograniczenia praw obywateli, np. prawa do obrony, muszą mieć wyraźne granice. Dopuszczalność udziału organów ścigania w spotkaniu zatrzymanego z adwokatem tego warunku nie spełnia
Rzecznik praw obywatelskich, prof. Irena Lipowicz, skierowała do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zbadanie legalności zapisów procedury karnej, które pozwalają policji na przysłuchiwanie się rozmowie zatrzymanego z adwokatem. Chodzi o art. 245 par. 1 kodeksu postępowania karnego. Przewiduje on, że zatrzymanemu należy niezwłocznie umożliwić nawiązanie kontaktu z adwokatem (o ile tego żąda), a także bezpośrednią z nim rozmowę. Zatrzymujący może jednak zastrzec, że będzie przy niej obecny.
RPO podkreśliła, że uprawnienia osoby zatrzymanej wynikające z art. 244 par. 1 k.p.k. stanowią realizację konstytucyjnego prawa do obrony. Z tego powodu wskazany przepis w części zawierającej zwrot „zatrzymujący może zastrzec, że będzie przy niej obecny” powinien zostać skonfrontowany z art. 42 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Wątpliwości budzi nie tyle sama możliwość zastrzeżenia przez funkcjonariuszy obecności w trakcie rozmowy, ile to, że ustawa nie określa sytuacji, w których może dojść do takiej formy nadzoru. Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być natomiast ustanawiane tylko w ustawie i tylko z ważnej przyczyny, np. z uwagi na potrzebę ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego.
– W takich sytuacjach to jednak policjant za każdym razem decyduje, kiedy ograniczyć uprawnienia osoby zatrzymanej – zauważa Jarosław Król, prawnik z Kancelarii Adwokackiej Małecki & Rychłowski Sp.J.
Ustawodawca pozostawił zatrzymującemu całkowitą swobodę do decydowania o jego obecności podczas rozmowy z adwokatem i nie jest zależne od ziszczenia się jakichkolwiek warunków. Taka decyzja nie podlega zaskarżeniu ani jakiejkolwiek weryfikacji.
– Uważam, że policja w ogóle nie powinna brać udziału przy pierwszej rozmowie z adwokatem. To jej zadaniem jest znalezienie dowodów na popełnienie czynu i udowodnienie winy. Dlaczego ma się więc posiłkować informacjami uzyskanymi od adwokata czy zatrzymanego – podkreśla prof. Genowefa Grabowska z Uniwersytetu Śląskiego.
– Okoliczność, że jednostka nie posiada środka zaskarżenia decyzji wkraczającej w treść jej konstytucyjnego prawa, przesądza o tym, że na ustawodawcy ciąży obowiązek wyznaczenia wyraźnych granic ingerencji w to prawo – uzasadnia wniosek do TK Stanisław Trociuk, zastępca RPO. Przepisy powinny więc wyraźnie wskazywać, kiedy ograniczenie prawa do obrony jest niezbędne.
Kontakt z adwokatem stanowi realizację konstytucyjnego prawa do obrony
Podstawa
Wniosek RPO z 28 grudnia 2011 r., znak RPO-691183-II-11/ST.
źródło: gazetaprawna.pl
Adwokat Olsztyn Komentarz redakcji: Prawnik dla ubogichNiejeden adwokat narzeka, że jego klient z urzędu jeździ na narty do Szwajcarii lub Austrii. Aby tego uniknąć w przyszłości, powstaną specjalne ośrodki, gdzie urzędnicy na etatach będą kontrolować, czy przydział darmowego prawnika jest uzasadniony.
czytaj dalej...Pokrzywdzonych będą reprezentować radcyPełnomocnikami stron w sprawach karnych będą także radcowie prawni. Adwokaci będą mieli monopol tylko na reprezentowanie oskarżonych.
czytaj dalej...Czy absolwenci prawa mogą być pełnomocnikami stron w sądzieAbsolwenci prawa nie muszą być adwokatami lub radcami prawnymi, by zarobkowo udzielać porad prawnych. To, czy mogą występować przed sądami w charakterze pełnomocnika, budzi kontrowersje
czytaj dalej...Sejm znowelizował przepisy o adwokaturze i radcach prawnychZniesienie możliwości wszczynania z polecenia ministra sprawiedliwości postępowania przeciwko radcy prawnemu przed sądem dyscyplinarnym bez uprzedniego dochodzenia - taka regulacja znalazła się w uchwalonej w piątek nowelizacji prawa o adwokaturze i ustawy o radcach prawnych.
czytaj dalej..."Przyznanie adwokata z urzędu nie zależy od majątku strony"Trzy pytania do EWELINY SĘKIEWICZ, prawnika w Departamencie Postępowań Sądowych i Arbitrażowych kancelarii FKA Furtek Komosa Aleksandrowicz - O ustanowienie pełnomocnika z urzędu może ubiegać się teraz także ta osoba, która nie została zwolniona przez sąd z kosztów sądowych. Warunkiem jest złożenie oświadczenia, że nie jest w stanie bez uszczerbku koniecznego utrzymania siebie i rodziny ponieść kosztów wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego.
czytaj dalej...Rozszerzono zakresu uwierzytelniania dokumentów przez pełnomocników stronRozszerzenie zakresu uwierzytelniania dokumentów przez pełnomocników stron: adwokata, radcę prawnego, rzecznika patentowego, doradców podatkowych, radcę Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa - umożliwia nowelizacja kilku ustaw, którą dziś uchwalił Sejm. Nowela została przyjęta jednogłośnie.
czytaj dalej...Adwokat nie może zakwestionować wynagrodzenia za prowadzenie sprawy z urzęduWynagrodzenie pełnomocnika z urzędu, chociaż jest niskie, to i tak nie może być skarżone w postępowaniu przed sądem.
czytaj dalej...Będzie jedna korporacja adwokatów i radców prawnychŚrodowisko prawnicze pozytywnie odnosi się do pomysłu wykonywania przez adwokatów zawodu w ramach stosunku pracy.
czytaj dalej...Adwokaci i lekarze wspólnie zawalczą o swojePrezesi samorządów zawodowych, m.in. adwokatów, lekarzy, architektów i komorników, zapowiedzieli stworzenie wspólnej reprezentacji. W przyszłości może ona walczyć o ich interesy w komisji trójstronnej.
czytaj dalej..."Używanie wulgaryzmów kompromituje adwokata"PIOTR KRUSZYŃSKI - Kara, jaką ewentualnie poniesie Dubieniecki za swoje zachowanie, zostanie orzeczona przez niezawisły sąd dyscyplinarny samorządu adwokackiego. Ma on w świetle przepisów prawa taką samą pozycję jak sąd powszechny.
czytaj dalej...Adwokaci przeciw połączeniu z radcami prawnymiNajcięższe argumenty: niekonstytucyjności i niecelowości, wytaczają adwokaci przeciw planowi likwidacji odrębnych samorządów adwokackiego i radców prawnych, a w to miejsce powołania nowej adwokatury, czego chce resort sprawiedliwości. Radcowie (a jest ich trzy razy więcej niż adwokatów), nie są przeciw, ale też mają uwagi.
czytaj dalej...W tym roku nie każdy aplikant znajdzie patronaOsoby, które zdały egzamin na jedną z aplikacji, mają problem ze znalezieniem patrona. Praktyczne przygotowanie do zawodu adwokata, radcy prawnego i notariusza stało się fikcją. Resort sprawiedliwości liczy na to, że nie wszyscy będą w tym roku starać się o wpis na listę.
czytaj dalej...Komentarz redakcji: Adwokat z wyboruPo pierwsze, nie szkodzić. Ta zasada powinna przyświecać nie tylko lekarzom, ale także ustawodawcy. Jeśli ktoś chce powierzyć swoje interesy przed sądem przyjacielowi, któremu ufa, to nie należy mu tego zabraniać.
czytaj dalej...Blisko 80 adwokatów zgłosiło się do dyżurów podczas EURO 2012Około 80 adwokatów zadeklarowało w Warszawie gotowość do dyżurowania podczas EURO 2012 i występowania np. w ewentualnych sprawach dotyczących pseudokibiców - poinformowała warszawska izba adwokacka.
czytaj dalej...Radcowie chcą bronić oskarżonych w procesach karnychW Ministerstwie Sprawiedliwości powstanie zespół ekspertów, który zajmie się przygotowaniem rozwiązań prawnych dotyczących zrównania kompetencji radców prawnych i adwokatów w sprawach karnych.
czytaj dalej...Aplikacje prawnicze: na egzamin adwokacki jednak bez laptopaOsoby przystępujące do egzaminów końcowych uprawniających do wykonywania zawodu adwokata, radcy prawnego lub notariusza będą mogły korzystać z ustaw i innych aktów prawnych, a nawet przygotowanych przez organizatorów komputerów stacjonarnych.
czytaj dalej...BEZPŁATNE SZKOLENIE – Planowane zmiany w podatkach od 1 stycznia 2014 rokuFirma szkoleniowa LOFT Consulting wraz z Kancelarią „Gach, Hulist, Mizińska, Wawer – Adwokaci i Radcowie Prawni” mają zaszczyt zaprosić Państwa na cykl szkoleń „Przedsiębiorca i prawo” w ramach, którego będą poruszane istotne dla przedsiębiorców zagadnienia prawne i podatkowe. Zapraszamy na inauguracyjne – bezpłatne szkolenie 18 września 2013 r. Planowane zmiany w podatkach od 1 [...]
czytaj dalej...Resort sprawiedliwości podsumował prezydencjęZakończenie etapu prac nad projektami dyrektyw w sprawie ochrony ofiar przestępstw i prawa do adwokata oraz zainicjowanie tworzenia transgranicznej regulacji o e-handlu - to najważniejsze osiągnięcia polskiej prezydencji w obszarze wymiaru sprawiedliwości.
czytaj dalej...Resort sprawiedliwości podsumował prezydencję Polski w UEZakończenie etapu prac nad projektami dyrektyw w sprawie ochrony ofiar przestępstw i prawa do adwokata oraz zainicjowanie tworzenia transgranicznej regulacji o e-handlu - to najważniejsze osiągnięcia polskiej prezydencji w obszarze wymiaru sprawiedliwości.
czytaj dalej...Adwokat z urzędu dla pracodawcyNie każdego pracodawcę stać na obsługę prawną. Zdarza się, że będąc pozwanym lub powodem w skomplikowanej sprawie, pracodawcy będący osobami fizycznymi nie są w stanie samodzielnie bronić swoich spraw przed sądem.
czytaj dalej...Uwagi adwokatów o doręczaniu korespondencji sądowejZgodnie z informacjami zamieszczonymi na portalu adwokatura.pl, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej – adw. Andrzej Zwara przekazał Markowi Biernackiemu, ministrowi sprawiedliwości, memorandum dotyczące problemów z doręczaniem korespondencji pocztowej z sądów i prokuratur (więcej). Przypomnijmy, że sprawa dotyczy doręczania korespondencji kierowanej przez sądy i prokuraturę przez nowego operatora pocztowego, który wygrał przetarg na dostarczanie tych przesyłek Polską [...]
czytaj dalej...O braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej trzeba zawiadomić stronę i sądNawet strona, która nie została zwolniona od kosztów sądowych będzie mogła domagać się ustanowienia adwokata lub radcy prawnego z urzędu. Gdyby pełnomocnik nie stwierdził podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej musi o tym na piśmie zawiadomić stronę i sąd.
czytaj dalej...Sejm uchwalił jawność "dyscyplinarek" notariuszyPostępowania dyscyplinarne notariuszy będą z zasady jawne, tak jak dyscyplinarki sędziów, adwokatów i radców prawnych - zdecydował w piątek Sejm nowelizując Prawo o notariacie.
czytaj dalej...Rzecznikiem patentowym będzie mógł zostać radca i adwokatNa listę rzeczników będą się mogli wpisać obywatele innych państw Unii Europejskiej. Na rynku pojawią się kancelarie prowadzone przez rzeczników wspólnie z innymi prawnikami. Osoby chcące zostać rzecznikiem patentowym będą musiały zdać egzamin na aplikację.
czytaj dalej...Nowe przepisy w Unii zapewniające prawo do kontaktu z adwokatemNowe przepisy w Unii zapewniające prawo do kontaktu z adwokatem
Unia wzmacnia prawa procesowe osób podejrzanych oraz osób oskarżonych w postępowaniu karnym. Nowe przepisy są częścią środków,
realizowanych w ramach harmonogramu działań UE w przestrzeni sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa na okres 2010-2014,
obejmujących dyrektywę 2010/64/UE w sprawie prawa do tłumaczenia ustnego i tłumaczenia pisemnego oraz dyrektywę 2012/13/UE w sprawie prawa do informacji.
Dyrektywa 2013/48/UE ustanawia normy minimalne dotyczące praw podejrzanych i oskarżonych w postępowaniu karnym oraz osób objętych postępowaniem
dotyczącym europejskiego nakazu aresztowania na mocy decyzji ramowej 2002/584/WSiSW w zakresie dostępu do adwokata, do poinformowania
osoby trzeciej o pozbawieniu wolności i do porozumiewania się z osobami trzecimi i organami konsularnymi w czasie pozbawienia
wolności.
Dyrektywę stosuje się do podejrzanych lub oskarżonych w postępowaniu karnym od chwili poinformowania ich przez właściwe organy
państwa członkowskiego, za pomocą oficjalnego powiadomienia lub w inny sposób, o tym, że są podejrzani lub oskarżeni o popełnienie
przestępstwa, niezależnie od tego, czy zostali pozbawieni wolności. Dyrektywa ma zastosowanie do czasu zakończenia postępowania.
Dyrektywa 2013/48/UE w sprawie prawa dostępu do adwokata w postępowaniu karnym i w postępowaniu dotyczącym europejskiego nakazu
aresztowania oraz w sprawie prawa do poinformowania osoby trzeciej o pozbawieniu wolności i prawa do porozumiewania się z
osobami trzecimi i organami konsularnymi w czasie pozbawienia wolności została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
serii L 2013 nr 294 s. 1 z dnia 6 listopada 2013 r. Dyrektywa wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu. Państwa
członkowskie mają obowiązek wprowadzić w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej
dyrektywy w terminie do dnia 27 listopada 2016 r.
Rafał Bułach, RPE WK
Data publikacji:
6 listopada 2013 r.
czytaj dalej...